تشکیل و تکامل تنگ‌ها در زاگرس چین خورده مطالعه موردی: تنگ تکاب در تاقدیس خاویز، شمال شرق بهبهان

تنگ‌ها از جالب توجه‌ترین و پیچیده‌ترین پدیده­ های ژئومورفولوژیکی محسوب می‌شوند. این جلب توجه و پیچیدگی منجر به وضع فرضیه‌هایی چند در مورد چگونگی تشکیل آنها گردیده است. فرضیه‌هایی که به دلیل کثرت استفاده بعضاً جنبه کلاسیک پیدا کرده‌اند. در این تحقیق دره عرضی تنگ تکاب در تاقدیس خاویز واقع در شمال شرقی بهبهان با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین شناسی، عکس های هوایی و انجام چند مرحله بازدید میدانی مورد بررسی قرار گرفته، و سعی شده است که چگونگی تشکیل این تنگ که در آن سازندهای اواخر کرتاسه(سازندگورپی) و ائوسن(سازند پابده) و الیگو- میوسن (سازند آهکی آسماری)، به همراه آبرفت­ های کواترنری رخنمون دارند، روشن گردد. به این ترتیب که فرضیه‌های رایج در مورد چگونگی تشکیل تنگ‌ها در درة عرضی تنگ تکاب به چالش کشیده شده و در نهایت این نتیجه‌گیری حاصل شده است که منشاء دره عرضی تنگ تکاب را می‌توان بر اساس فرایندهایی که امروزه به طور فعال دست اندرکارتغییر سطوح وسیعی از زاگرس هستند تعیین نمود و نیازی به نتیجه­ گیری از هیچ مکانیسم، حادثه یا ساخت صرفاً فرضیه ­ای برای توجیه آن وجود ندارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که، در شکل گیری دره عرضی تنگ تکاب نه یک فرایند خاص بلکه چندین فرایند به طور همزمان نقش داشته‌اند.